top of page
  • Qendra e Shëndetit

Ha yndyrna dhe ul kolesterolin

Aktualisiert: 22. Nov. 2021

Kushdo që ka kolesterol të lartë dhe në të njëjtën kohë është mbipeshë, do të bëjë përpjekje për të ngrënë sa më pak yndyrë të jetë e mundur: nga njëra anë për të humbur peshë, nga ana tjetër për të sjellë nivelin e kolesterolit në nivel normal. Edhe pse një dietë me yndyrë të ulët mund t'ju ndihmojë të humbni peshë, nuk është me të vërtetë e nevojshme për të ulur kolesterolin. Kjo sepse edhe një dietë e yndyrshme mund të ulë nivelin e kolesterolit. Ajo thjesht duhet të jetë yndyra e duhur.



Humbja e peshës me kolesterol të lartë

Nëse keni nivel shumë të lartë të kolesterolit dhe në të njëjtën kohë jeni mbipeshë, atëherë së pari duhet të humbni peshë, sepse kjo mund te mjaftoje te ulë ndjeshëm nivelin e kolesterolit.

Por për te ule nivelin e kolesterolit është shumë e rëndësishme lloji i dietës që perdeoret per humbur ne peshe. kjo sepse jo çdo dietë qe zvogelon peshen, zvogelon edhe nivelin e kolesterolit.

Është gjithashtu shpesh rasti që njerëzit me mbipeshe dhe me nivel të lartë të kolesterolit tashmë kanë edhe nje faza fillestare të diabetit (rezistenca ndaj insulinës). Dieta duhet gjithashtu të marrë parasysh këtë aspekt dhe, nëse është e mundur, ta përmirësojë atë.


Arrat rregullojnë nivelet e kolesterolit

Studiuesit në Universitetin e Kalifornisë në Shkollën e Mjekësisë në San Diego zbuluan në një studim se një dietë e pasur me arra ose vaj arre mund të ketë një efekt shumë të mirë në nivelet e lipideve (vlera e yndyres ne gjak) të gjakut.

Yndyra në arra është i njohur të jetë shumë i pasur me acide yndyrore shumefishte te pangopura, të cilat me sa duket mund të rregullojnë nivelet e kolesterolit të mirë - sidomos tek njerëzit që tashmë tregojnë rezistencë ndaj insulinës.

Në Shtetet e Bashkuara, tani me ka shkuar aq large saqe 28 për qind e njerezve mbi moshen 40 vjeçare merr medikamente që supozohet të ulin kolesterolin.


Sidoqoftë, këto ilaçe ndonjëherë kanë efekte serioze anësore, kështu që pacientët duhet të motivohen gjithmonë nga mjeku për ta bërë jetën e tyre më të shëndetshme në mënyrë që të shmangin sa më shumë që të jetë e mundur medikamentet. Nga njëra anë, kjo përfshin reduktimin e mbipeshës dhe shmangien e yndyrave jo të shëndetshme.


Vaj ulliri apo vaj arre? Cili është më i mirë?

Tani të njëjtat pyetje janë pyetur herë pas here, domethënë se si të zvogëloni peshën më së miri dhe shëndetshem dhe nëse thjesht duhet të zëvendësoni sasitë ekzistuese të yndyrës me karbohidratet ose nëse ende mund të hani yndyrna të caktuara.


"Shumë menyra te te ushqyerit dhe dietat në veçanti përmbajnë vaj ulliri", thotë udhëheqësi i studimit Dr. med. Cheryl Rock. Studimi i tyre u botua në janar 2016 në Journal Journal of American Heart Association.

"Ne kemi gjetur se dieta me këto vajra mund të ulë nivelet e kolesterolit - por ky lloj i dietës ul kolesterolin e mirë dhe të keq".

Në studimin njëvjeçar qe beri Dr. Rocki, gratë e trasha u ndanë në një nga tre grupet:


  • Një grup konsumonte yndyrë të ulët (20% kalori nga yndyra), dieta me karbohidrate të lartë (65% kalorive nga karbohidratet),

  • grupi i dytë me pak karbohidrate (45%) dhe yndyrë të lartë (35% vaj ulliri) dhe

  • grupi i tretë hëngri me pak karbohidrate (45%) dhe si burim te yndyres kishin arra (35%).


Dieta me yndyrë të ulët nuk është ideale për nivelet e kolesterolit

Në të tre grupet, humbja e peshës ishte pothuajse e njëjta (8% në një gjysmë viti), perderisa gratë që ende nuk vuanin nga rezistenca e insulinës kishin humbur më shumë ne peshë me dietën me yndyrë të ulët. Mirpo për nivelin e kolesterolit, megjithatë, dieta me yndyrë të ulët nuk ishte ideale.


Dieta e arrave, nga ana tjetër, ishte përpara. Ajo kishte ndikimin më të mirë në kolesterolin, pasi ajo ishte në gjendje të ulte kolesterolin e keq (kolesteroli LDL), ndërsa nivelet e kolesterolit të mirë (kolesterolit HDL) u përmirësuan falë arrave.


Grupi i dytë, i cili konsumoi acide yndyrore njefish jo te ngopura (vaj ulliri) si një burim yndyre, nuk mund të gjente efekte të tilla pozitive. Sic duket është acidi yndyror shumefish jo i ngopur në vaj arre që kishte efekt balancues në nivelet e kolesterolit.


Arra dhe vaji i arres zvogëlojnë rrezikun e sëmundjes

Humbja e peshës nuk ishte pikërisht ajo që e bëri peshën ideale të grave, tha Dr. Rock, por dieta e pasur me yndyrna arrash ka ulur ndjeshëm rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare dhe sëmundjeve të tjera kronike".

Kjo për shkak se arrat nuk rregulluan vetëm nivelin e kolesterolit. Ato gjithashtu përmirësuan rezistencën e insulinës (pra diabetin) dhe reduktuan nivelet inflamatore (ndezjet ne trrup).


Përveç kësaj, arrat mund të ndihmojnë në parandalimin e semundjeve mendore si harresa ne pleceri , zvogëlimin e rrezikut të kancerit të gjirit dhe mbrojtjen e pankreasit dhe janë ndër ushqimet më të mira për diabetin.


Prandaj është një ide shumë e mirë për të përfshirë arrat sa më shpesh të jetë e mundur në dietë, si p.sh. ne form te vajit, arra te bluara si dhe gjalpe arre me të cilin ju mund të krijoni sose të mrekullueshme por edhe natyrisht duke ngene arra ne gjendje natyrale.


Duhet theksuar fakti qe vaji i arres nuk guxon te perdoret per te skuqur apo zier ushqime, kjo pasi qe ai eshte yndyre e pangopur. Per skuqje te ushqimeve apo zierje duhet perdorur yndyrerat e ngopua sic jane: vaji i kokosit apo edhe gjalpi.

 

Burimet e artikullit:

  • Fette essen und dadurch Cholesterin senken - Zentrum der Gesundheit

  • Rock C et al., Effects of Diet Composition and Insulin Resistance Status on Plasma Lipid Levels in a Weight Loss Intervention in Women. Journal of the American Heart Association, 2016, (Auswirkungen der Zusammensetzung der Ernährung und des Insulinresistenzstatus auf die Blutfettspiegel während eines Diätprogramms bei Frauen)

  • University of California, San Diego Health Sciences. "Cholesterol levels improve with weight loss, healthy fat-rich diet." ScienceDaily, 29 January 2016, (Cholesterinspiegel bessern sich mit Hilfe von Gewichtsverlust und einer Diät, die reich an gesunden Fetten ist)

93 Ansichten0 Kommentare

Ähnliche Beiträge

Alle ansehen

Comments


bottom of page