Pse trupi rrit sasin e kolesterolit dhe pse kjo eshte nje mekanizem automatik positiv i trupit?
Pse kolesteroli eshte shume i rendesishem per trupin?
Zbulimi i se vertetes
Perpara se ti kyqem temes se kolesterolit, desha vetem te theksoj rendesin e zbulimit te se
vertetes ne çdo aspekt jetesor! Ajo se çfare dua te them, eshte qe duhet pasur shume kujdes
me keshillat qe neve na jepen nga te ashtuquajturit “ekspert” te nje lamie te caktuar. Eshte e
rendesishme qe gjithmone ta vene ne perdorim vetedijen tone dhe ta pyesim vetveten, nese
keshillat e marra nga dikush (p.sh. nje keshille mjekesore nga nje mjek) ka kuptim dhe nese ajo
eshte e verteta! Kete po e them jo vetem nga njohurit e mia te fituara nga literatuara e lexuar
por edhe nga vete pervoja ime jetesore qe kisha me mjek, ku ato ishin totalisht te gabuara dhe
nese nuk do te merrja kohe dhe ne qetesi te analizoja keshillat e dhena, atehere nuk e di se si
do te perfundonte fati im! Nuk po e mohoj medicinen shkollore. Eshte shume mire qe egziston
ajo. Por nuk dua te anashkaloj medicinat e lashta sic jane per shembull Ayurveda indiane dhe
medicina e lashte kineze! Ajo qe dua te ceki eshte qe me se miri eshte te bashkohen te gjitha
keto se bashku, varesisht se cila medicin, jep efektin me te mire, per rastin e caktuar! Vlene te
theksohet fakti qe eshte gjithmone me mire te parandalohet semundja se sa te sherohet. Pra
nuk do te thote qe une duhet te jem i semure qe te perdori medicinen Ayurveda. Ajo ndihmon
njerezit e shendoshe te mbesin te shendoshe si dhe njerezit e semure ndihmon qe ata te
sherohen!
Ne fund te fundit ajo qe neve njerezve na dallon nga kafshet eshte vetedija! Pra nese une nuk e
fus vetedijen time ne perdorim ateher, po i bie qe jam njejte si nje kafshe dhe çdokush mund te
luaj me mua si te doje! Vetem pse diçka nuk shihet nuk don te thote qe nuk egziston! Vetem
pse nje “ekspert” thote qe kjo semundje ose ajo semundje nuk eshte e sherueshme, nuk do te
thote qe eshte e vertete! Askush nuk te drejte te marre ne dore fatin tone! Ne vetem jemi
gedhendes te fatit tone, si per te mire ashtu edhe per te keq! Eshte esenciale te kuptohet, qe
çdo gje qe ndodhe, ka gjithmone edhe shkakun se pse ndodhe! Pra cdo gje eshte shkak dhe
efekt! Nje gote mbi tavoline nuk mund te bie nga tavolina nese dikush nuk e shtyn ate qe ajo te
bie. Pra shtyerja e gotes eshte shkaku, kurse thyerja e gotes eshte efekti! Çka dua te them
eshte kjo: Nese nje mjek na thot neve qe e kemi kolesterolin e larte ne gjak dhe per kete arsye
na jep neve medikamente per uljen e tij atehere kjo mund te jete e rrezikshme! Trupi gjithmon i
ka arsyet e veta, pra shkaqet, se pse vepron ashtut. Menyra e duhur e trajtimit te nje semundje
eshte zbulimi i shkakut qe e shkakton ate! Pa zbulim te shkakut te vertete qe shkakton nje
semundje nuk besoj qe do te kete edhe sherim!
Tani le ti kthehemi temes. Te jeni te bindur qe mjeku juaj do ti perqesh kete informacione! Mirpo kjo le te mbeten ne ndergjegjen e secilit! Jane dy rruge prej te cilave ne mund te zgjedhim: majtas apo djathtas. Se cilen rruge e zgjedh ti, ai eshte vendimi yt!
Kolesteroli
Kolesteroli eshte nje lipid shume i rendeishem per trupin. Eshte nje komponent i rendeishem i
membranës se qelizave, i cili gjithmone eshte i nevojshem per riparim dhe riprodhim te
qelizave. Pervec kesaj kolesteroli sherben edhe per prodhim te lengut te temthit te melcise (i
cili leng eshte i nevojshem per tretje te yndyrnave), pastaj per prodhim te disa hormoneve, si
p.sh. kortizol, vitamin D etj. Kolesteroli si nje lipid eshte ne uje jo i tretshem. Prandaj per transportin e tij nga melcia ne tere
trupin jane te nevojshme proteinat e mirenjohura HDL, LDL dhe VLDL. Ndryshe HDL njihet ne
gjuhen e popullit si “kolesterina e mire”, kurse LDL si “kolesterina e keqe”. Kolesteroli eshte per organizmin tone i nje rendesie te vecante, sa qe gati te gjitha qelizat e
trupit tone prodhojne vete kolesterol. Sasia me e madhe prodhohet ne melci. Nje pjese tjeter e
sasise se koleserolit prodhohet edhe nga qelizat e zorres se holle si dhe ne qelizat e trurit.
Kolesetroli vepron si:
Material per membranen e qelizës
Material izolues per indet nervore dhe organet tjera si trrurit (20% e trrurit perbehet nga
kolesteroli) dhe gjendrave te veshkeve
Komponent i lengut te temthit te melcise (i cili leng eshte i nevojshem per tretje te
yndyrnave
Material per prodhim te vitamines D dhe hormoneve tjera si kortizoli
A ka ndikimi ushqimi ne nivelin e kolesterolit
Trupi yne per detyrat e shumta te tij perdor te dyjat, si sasin e kolesterolit te prodhuar nga vete
trupi e poashtu edhe sasin e kolesterolit te futur ne trup permes ushqimeve. Ushqimet e
pasura me kolesterol jane: Gjalpi (buter), prodhimet e mishit, peshku, guacat, produktet
yndyrore te qumshtit, vezet etj. Edhe pse ushqimet e permendura me larte konsumohen ne sasi te medha nga njerezit, sasia e
nevojshme te kolesterolit per trupin vjen nga:
90 % nga prodhimi vetanak i trupit dhe vetem
10 % nga ushqimet qe ne konsumojme
Pra vetem 10 % te sasis se nevojshme te kolesterolit per trupin mbulohen nga ushqimet, kurse
per pjesen me te madhe, pra 90% kujdeset vete trupi per prodhimin e kolesterolit.
Ne te vertete, sasia e kolesterolit nga ushqimet qe ne hame, ne lidhje me vleren e kolesterolit ne gjak eshte irrelevante, pra jo e rendesishme! Ose me fjale tjera dhe shul shqip: Sasia e kolesterolit nga ushqimi qe ne hame nuk eshte as per se afermi shkakatar per rritjen e sasis se kolesterolit ne gjak, sic neve na propagandohet me efektivitet te larte nga “reklamat”.
OK, nese atehere nuk qenka ushqimi qe ne hame pergjegjes per sasin e larte te kolesterolit ne
gjak, e kujt pra atehere ishte ideja, qe ushqimet e pasura me kolesterol jane shkaktare per
rritjen e sasis se kolesterolit ne gjak?
Prejardhja e histeris se kolesterolit
Prejardhja e hetimeve, qe hodhen tezen se kinse kolesteroli na qenka i dyshuar per semundje
te zemres dhe arteriosklerozë (se cka ne te vertete don te thote fjala arteriosklerozë do te
zbulohet me vone gjate ketij shkrimi) vjen nga testet e bera ne lepurushe! Atyre iu ishte dhene
në mënyrë disproporcionale (pra sasi te medha) per te ngrene gjalp (buter). Keshtu lepurushet
kishin probleme me zemer dhe arteriosklerozë! Mirpo ajo se cka ishte lene pas doresh, eshte se
lepurushet jane nga natyra baringrenes. Pra sistemi i tyre i tretjes nuk eshte i ndertuar per gje
tjeter perpos barit, sanës dhe disa barishtave tjera. Pra natyra nuk kishte parapa qe lepurushet
ti pais me mekanizma per tretjen e yndyrnave te kafsheve sic eshte pershembull gjalpi, kjo pasi
qe lepurushet e eger nuk perdorin kurre ate ne natyre!
Shkalla më e lartë e vdekjeve pershkak te sasis se “ulet” te kolesterolit ne gjak?
Mirpo kur vite me vone u be nje studim i ngjajshem me minje, qe sic dihet sikurse njerezit edhe
ata hane cdo gje, nuk rrjedhi asnje veti negative nga konsumimi i larte i gjalpit dhe ushqimeve
te yndyrshme! Mirpo akoma me përshtypjelënes ishte resultati i tre studimeve te bera me
njerez, ku morren pjese me shume se 10.000 vullnetare. Qe te trija studimet tregojne per
shkalle me te larte te vdekjeve tek personat qe kishin vlera me te ulta te kolesteolit ne gjak!
Për shkak të këtij fakti, shumë shkencëtarë tani konkludojnë, se vetëm ushqimi i pasur me yndyrna dhe kolesterol shume pak mund ta ndikoj vleren e kolesterolit ne gjak dhe se vlera e larte e kolesterolit ne gjak asesi nuk mund te jete shkaktar per semundje te zemres dhe per arterioskleroze! Perpos kesaj thuhet se depozitat në muret e enëve të gjakut përbëjnë vetëm një masë të vogël të kolesterolit (varesisht nga autoret nga 1 deri 30 perqind). Dukshem janë më të larta pjesët e proteinave, kolagjenit dhe kalciumit. Pra kolesteroli nuk eshte shkaktar per mbyllje te eneve te gjakut por proteinat dhe kalciumi! Poashtu nga keto studime thuhet se produktet te cilat u krijuan nga frika e kolesterolit, si per shembull margarina apo te ashtuquajturat “produktet light” (sic jane p.sh. qumshti me yndyre te zvogeluar etj), apo edhe medikamentet per uljen e kolesterolit ne gjak (statinat), jane dukshem me te demshme se sa vete kolesteroli!
Shkaktaret e vertete te mbylljes se eneve te gjakut
OK, nese jo kolesteroli cilet ateher jane shkakateret e mbylljeve te eneve te gjakut?
Shkaku i vertete i mbylljes se eneve te gjakut pra arteriosklerozes eshte ne pergjithesi menyra
e gabuar e te ushqyerit, ku pershkak te perpunimit dhe degradimit te ushqimeve (mish i
perpunuar, kafshe te rrituara me hormone dhe ushqime jo te pershtatshme per to, si soja, grun
etj) vlera ushqimeve vitale te futura ne trup eshte shume e vogel. Mos te harrojme qe qellimi i
ushqmit eshte te ushqej qelizat e trupit tone! Poashtu edhe menyra “moderne” e te jetuarit ku
shume pak ka aktivitete fizike shkakaton arterioskleroze. Nga te gjitha keto qe u tha me larte
vjen deri te aciditimi i trupit (thartina e larte ne trup- per me shume rreth thartines ne trup
mund ta lexosh artikullin ne fund te ketij shkrimi) si dhe mungesa e ushqimeve dhe mineraleve
vitale te cilat jane esenciale per qelizat e trupit tone, qe ai te funkcionoj si duhet!
Poashtu mungesa e vitamines C e cila eshte pjesemarrese ne formimin e disa molekulave, qe
kujdesen qe enet e gjakut te jene elastike dhe stabile. Sa me e vogel qe eshte sasia e
absorbuar e vitamines C ne trupin tone aq me jofleksibile apo joelastike dhe poroze behen
enet e gjakut.
Poashtu ne mungese te vitaminec C vjen deri te sulmimi i radikaleve te lira. Per eleiminimin e
radikaleve te lira nevojitet ndihma e antioksidanteve si p.sh. vitamines C (pra ushqime te
paperpunuara vitale te pasura me vitamina dhe minerale). Ne mungese te saj vjen deri te
oksidimi i kolesterolit i cili deponohet ne enet e gjakut. Vitamina C eshte pra nje antikoksidant. Pershkak te mungeses se vitamines C dhe “jetes moderne” me ushqime te degjeneruara dhe
gjithmone te ziera, ku cdo gje e gjalle “digjet”, mungojne edhe antioksidantet. Keshtu
radikaleve te lira ju hapet rruga per demtim te eneve te gjakut!
Si pasoje e asaj cka u tha me larte (pra ushqimit dhe te jetuarit te gabuar) ne brendesi te eneve
te gjakut krijohen me miliona carje te vogla, te cilat heret apo vone do të çonin në rrjedhjen e gjakut nga enet ne inde. Kjo ndryshe quhet edhe “gjakderdhje e brendshme”, te cilat po qe se nuk sherohen mund te shkakatojne vdekjen.
Per kete arsy trupi yne ne menyre automatike merr masa emergjente per te
parandaluar keto gjakderdhje. Kete ai e ben duke ngjitur carjet apo plasaritjet e
eneve te gjakut! Per kete material ngjites trupi yne perdore perpos tjerash edhe
kolesetrol, proteina dhe kalcium. Ky kombinim jep nje material te forte dhe te
sigurte ngjites, me te cilin mbyllen carjet apo plasaritjet e eneve te gjakut. Resulati i ketij riparim automatik qe ben trupi nga medicina shkollore quhet
“Arterioskleroze”! Mirpo ne baze te asaj qe ju lexuat deri me tash besoj e keni
kuptu qe “Arterioskleroza” nuk eshte semundje por proces sherues automatik i
trupit!
Per materialin ngjites te eneve te gjakut sic thame trupi perdore edhe kolesterolin, nder tjera edhe kolesterolin e futur permes ushqimeve. Mirpo me larte ne tekst u
cek qe sasia e kolesterolit qe prodhon trupi vete eshte dukshem me i madh se
sasia e futur permes ushqimeve (90%). Kjo sasi e madhe prodhohet ne Melcin e
trupit tone. Sa me shume carje dhe plasaritje ne trupin tone, aq me shume
prodhohet kolesterol nga melcia jone (pa marre parasysh sasin e futur te
kolosterolit permes ushqimit) dhe natyrisht si rrjedhoje ngritet edhe vlera e
kolesterolit ne gjak!
Besoj mundet me ju marr mendja se si vazhdon me tutje! Pacientit i keshillohet
marrja e medikamenteve per uljen e kolesterolit! Keshtu si rrjedhoje
trupi yne pengohet te marre masat emergjente per riparimin e plasaritjeve te
eneve te gjakut! Pas marrjes se medikamenteve sasia e kolesterolit ulet mirpo ajo
cka eshte me rendesi eshte qe shkaktaret qe shkaktuan rritjen e kolesterolit
(ushqimet e gabuara, mungesa e ushtrimeve fizike, aciditeti i larte ne trup etj) jane
akoma prezente dhe pacienti nuk eshte me ne dijeni per kete! Keshtu trupi
nuk eshte me ne gjendje te vetesheroje vetveten sepse ai pengohet nga jashte!
Pacienti vazhdon me menyren e njejte te te jetuarit! Se si perfundon historia besoj
eshte per te gjithe ju e qarte :(... Dignaosa: Kolesteroli i larte.
Dignaosa: Kolesteroli i larte ne gjak!
Kur tani nje mjek konstaton kolesterolin e larte ne gjak (kjo ndodhe vetem te medicina shkollore!), atehere per pacientin ne fjale, ne baze te situates se tij jetesore, dhe gjendjes se tij momentane fizike dhe psiqike, vlera e larte kolesterolit per kete pacient eshte ne rregull dhe se disa dite me vone kjo vlere mund te jete ulur. Pra vlera e kolesterolit luhatet vazhdimisht dhe se rezulatet e matura jane vetem rezultate te castit!
Nese vlerat e kolesterolit jane gjithmone te larta, atehere kjo ndodh vetem per faktin sepse muret e eneve te gjakut jane ne gjendje katastrofale (kjo pasi qe pacientit nuk e nderron stilin e vet te te jetuarit) dhe se melcia eshte e detyruar vazhdimisht te prodhoje kolesterol per ti ngjitur plasaritjet ne eneve te gjakut. Nese enet e gjakut jane ne kete gjendje te keqe, atehere ky eshte nje indikator apo tregues qe i gjithe organizmi eshte ne gjendje te keqe dhe se vlera e larte e kolesterolit nuk mund te jete problemi i vetem! Shpesh vlera kronike e larte e kolesterolit shfaqet bashke me symptome tjera (si p.sh. tension i larte i gjakut, mbipeshe, sheqer ne gjak etj), te cilat symptome jane tregues per nje mosbalance ne tere organizmin.
Meqë ra fjala! Te ashtuquajturat “Vlerat Normale” te kolesterolit, te vendosura dikur nga dikush, cdo vit po ulen! Keshtu mundesia apo shanset per tu dyshuar me diagnosen “kolesteroli i larte ne gjak” apo sic thote populli ”yndyra ne gjak”, po behent gjithnje e me te “mira”.
“Statinat” e rrezikshme
Statinat jane ato lloje te medikamenteve, te cilat u ipen pacienteve me vlere te larte te kolesterolit ne gjak! Ato do te duhej te ulin vleren e kolesterolit ne gjak. Kete edhe e bejne ato medikamente me sukses por pyetja e cila shtrohet tani eshte:
“A eshte fare e nevojshme ulja e kolesterolit ne gjak permes medikamenteve, pasi qe tani me e dime, qe vlera e larte e kolesterolit ne gjak nuk eshte deomos dicka e keqe dhe se me nje ndryshim te te ushqyerit lehte mund te kihet nen kontroll”? Perkundrazi, marrja e medikamenteve eshte e lidhur me shume rreziqe!
Nga njera ane jane kontraindikacionet e medikamenteve, te cilat rrisin mundesin qe te shfaqen semundjet si
“unaza gri” (semundje e retines se syrit, qe shfaqet tek shume njerez nga mosha 50 vjecare)
lodhje e muskujve
semundje te melcise
semundje te veshkave
Kurse nga ana tjeter vete efekti i deshiruar i medikamenteve, qe ato te ulin kolesterolin, paraqet nje i rrezik enorm per shendetin (kur dihet fakti qe rritja e kolesterolit ne gjak eshte nje proces automatik i trupit per “ngjitjen” e carjeve ne muret e eneve te gjakut).
Sic tanime e dime, vlera e larte e kolesterolit ne gjak me shume gjase, nuk ka ndikim ne zhvillimin e arteriosklerozes apo te ndonje semundje tjeter te zemres!
Kolesteroli eshte nje material trupor, i cili eshte i nevojshem per funkcionim te nje numri te madh te funkcioneve trupore. Keshtu per shembull kolesteroli, nder tjera, eshte i nevojshem edhe per prodhimin e kortizolit, hormon ky qe aktivizon metabolizmin e glukozes. Ulja e dhunshme e kolesterolit permes medikamenteve, ka si pasoje edhe uljen e aftesive mendore dhe fizike! Ne fund te fundit ulja e kolesterolit me medikamente nuk ka kuptim! Nese menyra e te jetuarit dhe e te ushqyerit eshte e shendetshme dhe aktive, atehere kolesteroli i larte se bashku me shtypjen e larte te gjakut, sheqerit ne gjak dhe funkcioneve tjera te mosballancuara trupore, kthehen ne gjendjen normale te shendetshme.
Boronicat kunder Arteriosklerozes?
Kohen e fundit disa shkenctare zbuluan ne Boronica nje substancë natyrale, e cila i kunderpergjigjet mbushjeve ne muret e eneve te gjakut si dhe pengon ngushtimin e eneve te gjakut (Studimi: Absorption and metabolism of anthocyanins in elderly women after consumption of elderberry and blueberry, Wu, X). Pas provave te para ne minje, te cilet vuanin nga arterioskleroza, doli se mbylljet e eneve te gjakut tek minjet qe u trajtuan me boronica, prej dallim prej atyre pa boronica, ishin zvogeluar per 40 der ne 60 %. Supozohet qe boronicat zvogelojne te ashtuquajturin “stresin oksidativ” , i cili sic dihet eshte nje faktor i rrezikshem per arterioskleroze (pra mbyllje te eneve te gjakut), kurse ne ane tjeter rrit edhe aktivitetin antioksidativ te enzymave (cka eshte nje gje positive e mire).
Ky studim tregon edhe njehere se Antioksidantet ne menyre te shkelqyer i sherbejne shendetit.
Keshtu pra behet e qarte se zgjidhja me e mire, ne rastin e arterisklerozes, por edhe ne rastet e cdo semundje tjeter, eshte nje ushqim i vazhdueshem antioksidant i pasur me vitamina dhe minerale, nga perberes te fresket dhe jo te perpunuar. Sa me natyror te jete nje ushqim, i paperpunuar dhe jo i degraduar permes zierjes ne temperatura lart, aq me vital eshte ai per trupin dhe qelizat e tij.
Burimet e artikullit:
Comments